CAS Zeka Testi
CAS ( Cognitive Assessment System ) Bilişsel Değerlendirme Sistemi
Uygulanan Yaş Grubu: 5-17 Yaş
CAS, 5-17 yaşları arasındaki bireylerin Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel işlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiştir.
Öğrencinin öğrenirken dört ana alanda işlem yaptığına dikkat çeker. Bu dört ana alan ile ilgili güçlü ve zayıf yanları ortaya koyabilir. Yani öğrenci, yeni bir şeyi öğrenirken strateji üretebiliyor mu? Bu stratejiyi gerekli hallerde değiştirebiliyor mu? Hangi yolları izliyor? Duygu ve dürtülerini kontrol altına alabiliyor mu? Analitik düşünme becerisi nasıl? Yönergeleri takip edebiliyor mu? Dikkatini seçici olarak istenen uyarana odaklayabiliyor mu? Dikkati etkin şekilde sürdürebiliyor mu? Kısa süreli hafızasından işitsel bilgiyi geri verebiliyor mu? vb. bir çok alanda öğrenciyi gözlemlemenize ve yaşıtlarına göre durumunu tespit etmemizi sağlar. Güçlü ve zayıf olduğu alanlar belirlenirken, öğrenme performansını olumsuz etkileyen yönler ayrıntılı şekilde tartışılabilir. Aynı zamanda öğrencinin başarısının önden kestirilmesi de bu sayede sağlanabilir.
Bütün bunların yanı sıra öğrencide; öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dikkat eksikliği, zekâ geriliği, üstün zekâ gibi durumların olup olmadığı da tespit edilebilir.
CAS’ in Uygulama ve Kullanım Alanları
CAS, 5-17 yaş okul çağı çocuklarının bilişsel işlemlerdeki yeterliliğini ve düzeyini belirlemek amacı ile geliştirilmiştir. CAS ayrıca aşağıdaki durumların değerlendirilmesi amacı ile de kullanılmaktadır.
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Değerlendirilmesi
CAS, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi için uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğündü özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi konusunda uygulayıcılara olanak sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktiviteleri organize etmede ve kendilerini programlamadaki düzeylerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının belirlenmesinde uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.
- Öğrenme Güçlüğü Olanların Değerlendirilmesi
CAS, Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
- Zihinsel Engelli Olanların Değerlendirilmesi
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
- Üstün Zekâlı Çocukların Değerlendirilmesi
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması nedeniyle geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün olan çocukları belirleyebilir.
- Planlama Problemleri Olanların Belirlenmesi
Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır. CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar (Weyandt ve Willis, 1994).
- Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir. Dört PASS ölçeğinin her birine ait standart puanlar da akademik performansın özel alanları ile ilişkilidir.